(bantaynho.vn) “Học đi đôi với hành” là một phương châm đúng đắn trong giáo dục. Song, với trẻ thơ thì thực hành bằng cách nào? Không có gì ghê gớm cả, để trẻ nhắc lại những điều học được ở trên lớp, hay tự mình nhìn thấy những thứ đã học, coi như đã thực hành.
Tạo cho trẻ thích học là thành công
Tôi cũng đã từng dạy con, đưa con đến trường; đã từng đi khảo sát trẻ con nước ngoài học ra sao. Tôi mơ ước khi nào trẻ con Việt Nam nói thế này: “Đi học dễ quá, chẳng học gì, suốt ngày chỉ chơi thôi. Vì vậy, con thích đi học”. Ở nước ngoài, trẻ con (kể cả trẻ con Việt Nam sống và học bên đó) thường nói như vậy sau khi đi học lớp 1. Mà ngay đầu năm học, giáo viên cũng đã nói với các phụ huynh rằng, cuối năm học, nếu các cháu tuyên bố thích đi học thì đó là thành công lớn rồi.
Vậy làm thế nào để trẻ con thích học? Cả ở trường cũng như ở nhà, đừng bao giờ ép trẻ làm bài tập quá nhiều. Điều mà cả thầy cô ở trường, cũng như cha mẹ ở nhà mong muốn là trẻ con hứng thú đọc sách, làm bài tập. Những bài tập nhẹ nhàng, sinh động, gần với thực tế cuộc sống như đố bé biết trong phòng có bao nhiêu chiếc ghế; trên bàn có mấy cái chén uống nước… Dần dần, khuyến khích trẻ chủ động đố bố mẹ. Làm được như vậy, trẻ con sẽ học tập một cách tự giác và thích thú.
Muốn trẻ con thích học, nhà trường và gia đình, giáo viên và phụ huynh phải có sự phối hợp ăn ý. Tuy môi trường và điều kiện khác nhau, nhưng giáo viên và phụ huynh phải có sự trao đổi thường xuyên để việc học và hành của trẻ diễn ra thông suốt và tự nhiên. Điều này cần sự nỗ lực của cả hai bên.
Việc của thầy, cô giáo ở trường
Hiện nay, ở cấp tiểu học hầu như không có giáo viên là nam. Điều này không hay lắm. Mong muốn là ở cấp học này có ít nhất khoảng 10 - 15% thầy giáo, nghĩa là mỗi trường có từ 3 - 5 thầy. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành tích cách mạnh mẽ của học trò. Hơn nữa, có một số việc ở trường cần tới đàn ông như bưng bê, khuân vác thứ gì đấy.
Trường, lớp ở cấp tiểu học cần được xây dựng, bài trí như công viên, như vườn bách thú thu nhỏ. Ngoài sách vở, máy tính, tivi, cần có tranh ảnh, nhạc cụ và một số con vật nuôi nhỏ như thỏ, chuột bạch, cá, rùa, ếch, ốc... Nhìn chung, cần có một góc vườn sinh vật với các loài hoa, loài cây trong trường.
Yêu cầu như trên có vẻ hơi cao, nhưng nếu các thầy cô giáo quyết tâm thì có thể làm được. Điều này không quá khó khăn, tốn kém; cái chính là các thầy cô giáo có tấm lòng yêu trẻ và nhận thức về chuyện học và hành. Trẻ con, sau khi được nghe thì phải được nhìn thấy, chúng mới hiểu và nhớ lâu.
Tuy nhiên, không phải ở trường cái gì cũng có. Do vậy, có thể kết hợp giữa học ở trường và những buổi học, tham quan, dã ngoại. Học về lúa gạo, có thể đưa các cháu ra đồng; học về cam, bưởi thì có thể đưa các cháu được đi thăm vườn, thăm trang trại. Học về chim và muông thú, có thể đưa các cháu trực tiếp đến vườn bách thú. Ở tỉnh Nghệ An, học sinh nhiều trường đến tham quan vườn thú có tên là Trại Bò ở xã Diễn Lâm, huyện Diễn Châu. Vườn thú này rộng 150ha, có hàng chục loài thú quý hiếm như sư tử, hổ vằn, hổ trắng, ngựa vằn, linh dương, thậm chí có cả tê giác.
Nói như vậy để thấy là không quá khó để học sinh có thể tận mắt nhìn thấy những con vật chúng đã biết qua sách vở. Một tỉnh “nhà quê” như Nghệ An mà có được như vậy thì ở các thành phố lớn cũng như nhiều tỉnh khác cũng không thể kém.
Việc của cha mẹ ở nhà
Một trong những việc mà hầu như tất cả bọn trẻ đều thích là vẽ tranh. Ở trường và ở nhà, các cháu đều có thể học vẽ và vẽ. Khi học vẽ tranh, các cháu được tự vẽ những gì mình thích. Người lớn, đặc biệt là cha mẹ ở nhà có thể khuyến khích và tạo điều kiện cho con vẽ bằng cách mua giấy, bút, màu và đưa ra những nhận xét (chủ yếu là khen để động viên) về các “tác phẩm” của con.
Vào mạng Internet và chơi games cũng là điều không thể thiếu đối với trẻ con hiện nay. Không nên cấm trẻ dùng máy tính để chơi đùa, kết bạn, chơi games… Nhưng bố mẹ phải kiểm soát cả về thời gian cũng như nội dung, cách thức chơi của con.
Ngoài mạng Internet ra, phụ huynh cần phải khuyến khích con đọc sách. Hãy tạo niềm vui tìm hiểu cho con ở hiệu sách và thư viện; hướng dẫn con tìm hiểu thêm bài học trong sách dựa vào các chủ đề đang học. Và tất nhiên, trong ngôi nhà chúng ta sống phải có sách báo của riêng mình. Một ngôi nhà dù rộng rãi, sang trọng bao nhiêu đi chăng nữa mà không có sách báo, một ít đồ chơi, nó có vẻ hoang lạnh. Đây là điều ít người lớn nhận ra, nhưng trẻ con chắc chắn là nhận thấy.
Một điều vô cùng quan trọng là cha mẹ phải trò chuyện với con hàng ngày, càng nhiều càng tốt. Hãy tìm cách trả lời những câu hỏi “vì sao” của con. Khi mệt vì phải trả lời rồi, có thể tìm cách trở thành “học trò” của con. Nói với con đại loại như thế này: “Bố mẹ học những điều này lâu rồi, quên mất rồi. Con có thể giảng lại cho bố mẹ được không?”. Lúc này, các bé cảm thấy mình trở nên quan trọng. Chúng sẽ chú ý nghe lời cô giáo, cố gắng hiểu để về giảng lại cho bố mẹ.
Cuối cùng, trong nhà bạn nên nuôi con vật gì đó; trong vườn hay ngoài ban công nên trồng loại cây, loại hoa gì đó. Hãy để cho con tham gia vào quá trình chăm sóc vật nuôi, cây trồng. Điều này đúng là thực hành rồi nhé!
